Een wandeling tussen het station van La Louviére (Sud) en Havré met als thema - het Centrumkanaal. We starten met het oude Centrumkanaal en zijn historische scheepsliften, om ter hoogte van Strépy-Bracquegnies richting het nieuwe Centrumkanaal en de hoogste scheepslift van Europa te stappen. Afronden doen we met het beschermd natuurgebied van Thieu, het bos van Beaulieu, de Notre Dame de Bon Vouloir-kapel en de Kasteelruïne van Havré.
Landstreek Centre - Centrum
'Centre' of Centrum - een streek gelegen in de provincie Henegouwen tussen Bergen en Charleroi, die in het begin van de 20ste eeuw samen met de Borinage één van de belangrijkste steenkoolregio's van Wallonië vormde. Dit gebied kreeg de naam 'Centre', omdat het tussenin de kolenbekkens van de Borinage rond Bergen en van 'Het Zwarte Land' rond Charleroi gelegen is. Na de aanleg van verschillende steenkoolmijnen, belangrijke wegen, kilometers spoorwegen en een kanaal, kreeg dit landelijk gebied stilaan een industrieel uitzicht.
Een regio die in de eerste plaats niet uitnodigt om te wandelen zou je denken, maar dit willen we vandaag weerleggen met een mooie uitgestippelde wandeling van punt A - La Louvière (Sud), naar punt B - Havré.
La Louvière Sud en de oude mijnterrils: 0km - 4,5km
We starten vanuit het station La Louvière - Sud, dat een rechtstreekse verbinding heeft met Havré - in tegenstelling tot het station van La Louvière - Centre. Wanneer we uit het station van La Louviére - Zuid komen, nemen we de oude steenkool-site van Sart-Longchamps 3, om vervolgens de beklimming van de steilere terril Sart-Longchamps 2 in te zetten. Na deze terrils en wijken met arbeidershuizen, komen we bij 'Eglise du Voeu à Saint-Antoine de Padoue'. Een kerk toegewijd aan Sint-Antonius van Padua die ons bij een volgende arbeiderswijk brengt - Cité Du Nouveau Monde.
Wij kozen voor een moeilijke doorgang doorheen de terril van Saint-Hubert/Sainte-Marie, maar dankzij de dichte begroeiing en bergen rommel is dit wel af te raden. We pasten alvast onze route aan via enkele autoluwe straten, waaronder Chemin Des Diables, Rue D'Houdeng, Rue de la Paix en Rue Du Tir die ons bij het hoofddoel van vandaag brengt.
Canal du Centre Historique in Houdeng-Aimeries: 4,5km - 7km
Canal Du Centre Historique of het 20km lange historische Centrumkanaal, dat ondertussen geklasseerd is als Unesco werelderfgoed. Gestart aan deze ingrijpende werken in 1888, werd het kanaal pas in 1917 voltooid. Dit kanaal vormde een belangrijke verbinding tussen de grote industriële bekkens van de Borinage en Charleroi, met het Henegouws Plateau als obstakel. Dit plateau met een hoogteverschil van ongeveer 70 meter konden binnenschepen overbruggen, via de vier hydraulische scheepsliften en 2 sluizen. Sinds 2002 is dit historische kanaal enkel nog voor pleziervaart in gebruik of je kan dit mooie stukje geschiedenis langs het autovrije jaagpad tussen La Louviére en Ghislage verkennen.
We volgen deze rustige kanaalzone verder richting Ghislage om ter hoogte van Houdeng-Aimeries - een deelgemeente van La Louviére - er de charmante Saint-Jean-Baptistekerk pal aan dit kanaal te zien staan. Het oude kanaal, de pittoreske kerk met dorpskern en de historische draaibrug van Houdeng-Aimeries, zijn precies een flashback naar het begin van de 20e eeuw.
Strépy-Bracquegnies & de nieuwe Scheepslift van Strépy-Thieu: 7km - 10km
Dit flashbackgevoel krijg je nog meer wanneer je verder bij de constructies van de oude scheepsliften n°2 & n°3 komt. Ontworpen door de Brit Edwin Clark, overwinnen deze vier scheepsliften elk een hoogteverschil van ongeveer 17m, om binnenschepen sinds 1917 trapsgewijs over dit hoger gelegen Henegouws Plateau te loodsen.
We blijven verder dit oude kanaal volgen tot een volgende deelgemeente van La Louviére - Strépy-Bracquegnies. Een gemeente dat zoals zoveel dorpen in deze regio Centre, de thuisbasis vormt voor de volkstraditie Carnaval en zijn 'Gilles'. Een sinaasappel-werpende carnavalist die zijn herkomst dankt aan deze regio en waar het naburige Carnaval van Binche zelfs tot Unesco werelderfgoed werd geklasseerd, net als het Carnaval van Aalst.
Op 20 maart 2022 kwam het Carnaval van Strépy-Bracquegnies ongelukkig in het journaal. Dit nadat er 's ochtends een voertuig aan heel hoge snelheid op deze startende feestvierders ingereden heeft en de zware tol van 10 gewonden en 6 doden kende.
We verlaten voor even dit historische kanaal om via de Vieille Place van Strépy-Bracquegnies en Rue Luminaire, naar het nieuwe Centrumkanaal te stappen en in het bijzonder zijn scheepslift van Strépy-Thieu. Gestart met de bouw in 1982 en ingehuldigd in 2002, werd deze dubbele scheepslift op het nieuwe Centrumkanaal de hoogste scheepslift ter wereld - sinds 2016 de hoogste scheepslift van Europa. Op 7 minuten dalen vervangt deze nieuwe scheepslift de 4 oude scheepsliften en 2 sluizen van het historische kanaal. Bovendien is de nieuwe scheepslift van Strépy-Thieu ook geklasseerd als Werelderfgoed en kan dit staaltje engineering maar liefst schepen van 1350 ton over een hoogte van 73m brengen. Dit met een totaalgewicht tussen 7200 en 8400 ton per scheepsbak.
Je kan wel snappen waarom dit impressionante gebouw van 117m hoog, 81m breed en 135m lang nodig is...
Al wordt dit project (net als de scheepslift van Ronquieres) aanzien als 'Grote Nutteloze Werken van België'. Dit dankzij het openen van het nieuwe kanaal met moderne scheepslift, wanneer de Belgische steenkoolmijnen stelselmatig sloten en de hoofdopzet van deze lift en nieuwe kanaal was.
Thieu en de historische scheepslift n°4 : 10km - 13km
Na een korte onverwachte sneeuwbui en deze machtige constructie genoeg te hebben bewonderd vanuit een windvrije hoek, kiezen we het hoger gelegen MTB-pad verder naar Thieu langs dit nieuwe Centrumkanaal. Een man-made kunstmatig reliëf gebied, waar dit pad een overzicht geeft over de immense graafwerken dat dit project met zich heeft meegebracht.
Aangekomen in Thieu of 'plaats in de heuvels' - een deelgemeente van Le Roeulx, dat misschien het meest van alle dorpen heeft gelede bij de aanleg van dit nieuwe kanaal. Niet alleen werden veel woningen onteigend en vernietigd, maar kende het gehele centrum een ware transformatie. Zo lag het gemeentehuis ongeveer onder de huidige kanaalbrug en werd dit dorp voorgoed in twee gesplitst.
We nemen alvast deze kanaalbrug over het nieuwe Centrumkanaal en het beekje 'Le Thirieu du Luc'. Nog een laatste blik op de oude scheepslift n°4 en we nemen de jachthaven om de klim in te zetten, richting een geïsoleerde heuveltop tussen het nieuwe en het oude Centrumkanaal. Deze heuvel geeft alvast een prachtig uitzicht over het nieuwe kanaal met de imposante scheepslift van Strépy, de oude scheepslift n°4 en de dorpskern Thieu met zijn jachthaven.
De moerassen van Thieu-Havré : 13km - 15km
Wanneer we opnieuw afdalen tot de oevers van het nieuwe kanaal, nemen we een doodlopende straat die stopt aan het oude kanaal, waar we via een voormalige sluis kunnen oversteken. Wat verder heb je het riviertje La Haine - een zijriviertje van de Schelde, dat de historische grens tussen Brabantgouw en Henegouw vormde. We nemen een smalle loopbrug over deze rivier om op GR412 - Sentier des Terrils te komen.
We volgen deze GR verder om na een spoorwegbrug in het natuurreservaat van Thieu-Havré te komen. Dit natuurgebied van 30 ha wordt plaatselijk “Les près à Thî” genoemd en vormt de habitat voor tal van zeldzame en bedreigde dieren zoals de kamsalamander, de rugstreeppad, de vroedmeesterpad, de wintertaling, de kuifeend, de blauwborst, de muskusboktor en de blauwvleugelsprinkhaan. Je kan er een vogelkijkhut vinden dat beperkt toegankelijk is of het leuke pad / GR412 doorheen deze groene oase nemen, richting de volgende gemeente op ons uitgestippelde pad.
Boussoit en Bois Du Rapois: 15km - 19km
Boussoit of Boussoit-sur-Haine - een deelgemeente van de stad La Louviére, dat zijn naam dankt aan 'de plaats waar buxus groeit'. Dit dorp herbergt niet alleen buxus, maar ook een uniek middeleeuws ziekenhuis of het Hôtel-Dieu de Saint-Julien. Na een kleine verkenning in de Sainte Marie Madeleine kerk stappen we verder naar het bos van Beaulieu of Bois du Rapois.
Dit grote bos tussen Boussoit, Havré en het gehucht Beaulieu herbergt het kasteel van Beaulieu, de terril en oude steenkoolmijn van Beaulieu, die spijtig genoeg niet toegankelijk zijn. Wel krijgen we de kans om dankzij dit bos een groene verbinding vanuit Boussoit via de rand van dit bos naar Havré te maken.
Kasteel van Havré: 19km - 24,4km
Aangekomen in Havré - dat vertaald kan worden als toevluchtsoord - zou het echter zijn oorsprong danken aan 'Hopland' of 'Nieuw ontgonnen land'. Deze gemeente op de grens van de Borinage met Centre is een plaats waar reeds lang bevolking verbleef. Niet alleen zijn er veel restanten gevonden uit het paleolithische en neolithische tijdsperk. Er werden opgravingen gedaan van een Gallo-Romeinse nederzetting, een necropolis en Merovingische graven. Een gemeente met nog een rijkere geschiedenis sinds de middeleeuwen, dankzij het Kasteel van Havré.
Vooraleer we koers zetten richting dit kasteel nemen we een landelijke passage door de vallei van Rau de Dordogne. Deze beek dat via La Haine in de Schelde zal monden (en niet via de Dordogne), brengt ons via golvende graslanden naar de Chapelle de Notre Dame de Bon Vouloir of de kapel van Onze-Lieve-Vouw van de Goede Wil. Een kapel in gotische stijl uit 1631 die we via een mooie laan met lindebomen of GR 412 - Sentier des Terrils opnieuw verlaten.
We steken opnieuw de Rau de Dordogne om naar de Kasteelruïne van Havré te hiken, maar door een lokale kerstmarkt is er bijzonder veel volk en kunnen we dit eigendom spijtig genoeg niet optimaal verkennen.
Dit kasteel werd rond 1226 gebouwd door de werklieden van Graafschap Vlaanderen en Henegouwen pal aan de grensrivier van toen - La Haine. Nadat er verschillende families hebben gewoond zoals Ida van Bergen, Engelbert van Edingen en Filips II van Croy. Filips II, een generaal van keizer Karel V, verbleef er met zijn familie en nageslachten tussen 1423 en 1792. Tijdens de Franse invasie werd dit kasteel verkocht als nationaal goed. De familie Croy kocht dit domein terug, maar liet het uiteindelijk verkommeren tot het in 1930 ineenstortte. Een vzw liet het kasteel in 1978 deels restaureren en geeft vandaag de kans aan events zoals een kerstmarkt, andere evenementen of bruiloften.
Een mooie setting die we achter ons laten liggen en verder GR412 langs de rivier La Haine volgen, richting het eindpunt of het station van Havré.
